Орталық Азиядағы нутрициологиялық білім берудің дамуының басты оқиғасы
2025 жылдың 7–8 қарашасында (Бішкек қ.) Халықаралық жоғары медицина мектебінде “Transforming Nutrition & Dietetics Education in Central Asia: Achievements and Future Perspectives” атты халықаралық конференция өтті. Конференция сегіз елдің өкілдерін – ғалымдарды, оқытушыларды, мемлекеттік қызметкерлер мен студенттерді біріктірді. Іс-шара Erasmus+ Еуропалық Одағы бағдарламасы қолдаған үш жылдық BERNICA (Building Educational and Research Nutrition Capacity in Central Asia) жобасының қорытынды кезеңі болды.
Конференция жұмысына Қазақстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Өзбекстан, Австрия және Түркия жоғары оқу орындарының өкілдері, аймақ елдерінің Денсаулық сақтау және Білім министрліктерінің өкілдері, Erasmus+ ұлттық кеңселері, студенттер мен академиялық және кәсіби қауымдастық серіктестері қатысты.
Қазақстан Республикасынан С. Д. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетін BERNICA жобасының Қазақстандағы үйлестірушісі, м.ғ.д., профессор Тогузбаева Карлыгаш Кабдешевна және PhD, академик Т. Ш. Шарманов атындағы нутрициология кафедрасының қауымдастырылған профессоры Беисбекова Арайлым Кайратовна таныстырды.
Жобаның қатысушылары қатарында сондай-ақ Хожамкул Рабига, Соколов Дмитрий Константинович, Текманова Айнур Кумарбековна, Кусайынова Эльмира Избасаровна, Желдербаева Махаббат Камиевна және Алекешева Ляйля Жолдасовна бар.
ERASMUS+/BERNICA жобасының негізгі жетістіктері
Пленарлық және тақырыптық сессиялар барысында жасалған баяндамалар жобаның елеулі нәтижелерін көрсетіп, Орталық Азиядағы тамақтану және диетология саласындағы білім берудің жаңа даму моделін айқындады:
- Болон талаптарына және Еуропалық сапа стандарттары мен нұсқауларына (ESG) толық сәйкес келетін үш модульден (15 ECTS) тұратын 10 жаңа оқу курсы әзірленіп, енгізілді.
- Құзыреттер орталықтарының желісі құрылып, оқытушылардың біліктілігін арттыру бағдарламалары өткізілді, оның ішінде кәсіби ағылшын тілі мен заманауи педагогикалық тәсілдерді дамыту қамтылды.
- ЖОО инфрақұрылымы жаңартылды — инновациялық жабдықтармен жабдықталған заманауи зертханалар, интерактивті сыныптар және қашықтықтан әрі аралас оқытуға арналған цифрлық платформалар ашылды.
- Студенттер мен оқытушылардың зерттеу белсенділігі артты, бұл конференцияда ұсынылған көптеген ғылыми жұмыстар мен баяндамалардан көрінді.
Екі күн бойы нутрициология және диетология саласындағы білім мен зерттеулерді дамытудың негізгі бағыттары талқыланды.
1-күн (7 қараша) BERNICA жобасының қорытындылары мен әсерін бағалауға арналды. Құттықтау сөздерімен сөйлегендер:
• Проф. Сталбек Ахунбаев, Қырғызстан Халықаралық жоғары медицина мектебінің ректоры;
• Д-р Нурлан Омуров, Қырғыз Республикасының ғылым, жоғары білім және инновациялар министрінің орынбасары;
• Д-р Бубужан Арыкбаева, Қырғыз Республикасы Денсаулық сақтау министрінің орынбасары;
• Еуропалық Одақ және Erasmus+ ұлттық кеңсесінің өкілдері.
Негізгі баяндамаларды д-р Мануэла Конрад (FH Joanneum, Австрия) және д-р Индрани Калкан (Istanbul Medipol University, Түркия) жасап, тамақтану мен диетологияны медициналық білімге интеграциялаудың маңыздылығын атап өтті.
2-күн (8 қараша) сапа, тұрақтылық және білім беру саясаты, цифрландыру және конференцияның резолюциясын әзірлеу мәселелерін талқылауға арналды. Маңызды қорытынды – BERNICA жобасын одан әрі дамыту туралы Декларацияны келісу және бекіту болды. Бұл құжат желілік ынтымақтастықты жалғастыру, жаңа гранттық бастамаларды әзірлеу және жобаның нәтижелерін ұлттық стратегияларға енгізу жоспарларын айқындады.
Декларация бірауыздан қабылданып, жобаның үйлестірушісі д-р Кенеш Джусупов, серіктес университеттердің өкілдері – FH Joanneum (Австрия), Istanbul Medipol University (Түркия), С. Д. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ, Қарағанды ММУ, Ташкент ММУ, Бухара ММИ, Ош МУ, Авиценна ТММУ, Хатлон ММУ, сондай-ақ Қырғыз Республикасының Білім және Денсаулық сақтау министрліктері мен Erasmus+ ұлттық кеңсесінің өкілдері қол қойды.
BERNICA – Орталық Азияда тамақтану және диетология саласындағы жоғары білімді жүйелі дамытуға арналған алғашқы аймақтық платформа. Оның нәтижелері мамандарды даярлаудың тәсілін өзгертті, ғылыми зерттеулер мен инновациялар трансфері үшін негіз қалады және еуропалық білім беру кеңістігімен стандарттарды үйлестіруге ықпал етті.
Бішкектегі конференция үш жылдық жобаның қорытындысы ғана емес, ынтымақтастықтың жаңа кезеңінің бастамасы болды. Қатысушылар құрылған желіні сақтап қалуға, ғылыми бастамаларды кеңейтуге және аймақ халқының денсаулығы мен тамақтануын жақсарту бағытындағы жұмысты жалғастыруға ниеттерін растады.
