ҚазҰМУ-де ауыр жағдайдағы науқастардағы вирустық инфекциялар бойынша ESCMID курсы өтті: Қазақстан – жаһандық инфекциялық қауіпсіздік күн тәртібінде
2025 жылдың 6–7 қарашасында С. Д. Асфендияров атындағы ҚазҰМУ-де (КазНМУ) Еуропалық клиникалық микробиология және жұқпалы аурулар қоғамының (ESCMID) «Ауыр жағдайдағы науқастардағы вирустық инфекциялар» тақырыбындағы кейінгі білім жетілдіру курсы өтті. Бұл – елімізде алғаш рет өткен осындай форматтағы курс, ол Қазақстан инфекционистер қауымдастығымен бірлесе ұйымдастырылды.
Бағдарлама реанимация мен интенсивті терапия саласындағы негізгі вирустық инфекцияларды қамтыды: вирустық сепсис, тұмау, COVID-19, аденовирус, метапневмовирус, парагрипп, респираторлық синцитиалды вирус, Денге қызбасы, хантавирустық инфекциялар және герпесвирустардың (ҚПГ, ЦМВ, ЭБВ) реактивациясы. Алматыда ESCMID ұйымының Бас хатшысы Деспоина Куленти бастаған сегіз сарапшы және Қазақстанның жетекші ғалымдары жұмыс істеді. Курстың 33 қатысушысының 10-ы шетелдік мамандар болды.
Курс ESCMID тәртібі бойынша бір жыл бойы дайындалды: ел таңдалып, бағдарлама сарапшылар кеңесімен бекітіледі, қатысушылар саны 40 адаммен шектеледі, тіркеу қоғамның сайтында жүргізіледі, ал қажетті қатысушылар санына жеткеннен кейін оқу алаңы түпкілікті бекітіледі. ESCMID сарапшылары ұйымдастыру деңгейінің жоғары екенін, спикерлердің кәсібилігін және бағдарламаның тәжірибелік бағыттылығын атап өтті. Теориялық баяндамалар нақты клиникалық жағдайларды талдаумен толықтырылды.
COVID-19 пандемиясы ауыр вирустық инфекцияларды дер кезінде анықтау мен емдеудің қаншалықты маңызды екенін көрсетті. Жыл сайын тұмау әлем бойынша миллиондаған ауыр жағдайлар мен жүздеген мың өлімге әкеледі – бұл пандемиядан тыс та денсаулық сақтау жүйелеріне айтарлықтай салмақ түсіреді. Респираторлық синцитиалды инфекция тек балалар үшін емес, сонымен қатар егде және тәуекел тобына жататын адамдар үшін де қауіпті, өйткені ол мыңдаған госпитализация мен өлім жағдайларына себеп болады. Сонымен қатар, әлемде Денге секілді арбовирустардың қаупі артып келеді, бұл клиникалық тәжірибеде ауыр қызбалар мен плазма ағу синдромдарына жиі тап болуға итермелейді.
Ауыр вирустық инфекциялар көбіне екінші реттік бактериялық асқынулар мен антибиотиктерге төзімділік мәселесіне әкеледі, сондықтан антимикробтық резистенттіліктің алдын алу мен бақылау – реанимация бөлімшелеріндегі күнделікті жұмыстың ажырамас бөлігіне айналды.
Курс бағдарламасы реаниматологтар мен интенсивті терапия мамандары жиі кездесетін вирустық инфекциялардың толық спектрін қамтыды. Негізгі тақырыптар қатарында – вирустық сепсис, тұмау, COVID-19, аденовирустық және метапневмовирустық инфекциялар, парагрипп, респираторлық синцитиалды вирус, Денге және хантавирустық инфекциялар, сондай-ақ герпесвирустар – ҚПГ, ЦМВ және ЭБВ болды.
Қатысушыларға этиология, иммунопатогенез, эпидемиология, клиникалық көрініс, зертханалық диагностика және емдеудің заманауи тәсілдері жөнінде соңғы ғылыми деректер ұсынылды. Спикерлер респираторлық вирустардың тек жоғарғы тыныс жолдарын ғана емес, төменгі бөліктерді де зақымдап, бронхиолит пен пневмонияның ауыр түрлерін тудыруы мүмкін екенін атап өтті. Ерекше назар қауіп тобына — балаларға, жүкті әйелдерге, иммун тапшылығы бар және егде жастағы науқастарға аударылды.
Қазақстанның ESCMID желілік экожүйесіне қосылуы – ауыр вирустық инфекциялары бар науқастарға көрсетілетін көмектің сапасына тікелей инвестиция. Бұл диагностика мен зертханалық растаудан бастап, төсек жанындағы шешім қабылдауға дейінгі барлық кезеңдерді жетілдіруге мүмкіндік береді. Маусымдық респираторлық вирустардың қайта белсенуі мен арбовирустық қауіптердің артуы жағдайында мұндай кәсіби деңгейдің жаңаруы уақытылы әрі стратегиялық қадам болып отыр.
Алматы халықаралық сараптама мен ұлттық клиникалық мектеп тоғысқан алаңға айналды. Бұл шара бір реттік іс-шара емес, денсаулық сақтау жүйесінің қазіргі және болашақ эпидемиологиялық сын-қатерлерге төтеп беру қабілетіне қосылған тұрақты үлес болып табылады.
