ҚазҰМУ батырлары – Даиров, Нугманов және Қарынбаев

Даиров Алмағамбет Бекішұлы – табанды әрі батыл ұйымдастырушы, көрнекті хирург болды. 1941 жылы медициналық институтты аяқтағаннан кейін әскерге шақырылды. Ол армияның медициналық бөлімдерінде эвакогоспитальдардың басшысы болып қызмет етті. Сталинградтың қорғанысы кезінде жараланды, бірақ қайтадан қызметке оралды, Берлинге дейін жетті. Польшадағы майдан жолдарында оның  аты аңызға айналғанын, жерлес сыныптасы Х.Ж. Мақажанов еске алады. Соғыстан кейінгі жылдары Алмағамбет Бекішұлы Қызылорда облыстық денсаулық сақтау бөлімінің меңгерушісі, одан кейін Ақтөбе мединституты ректоры және жалпы хирургия кафедрасының меңгерушісі болып жұмыс істеді. Алматыда АММИ хирургиялық аурулар кафедрасын басқарды. Ол құрсақ және кеуде хирургиясы саласында, өңеш пен өкпеде операцияларды өте жақсы орындады, Қазақстанда алғашқылардың бірі болып жүре пайда болған жүрек ақауларына ота жасауды жүргізе бастады.

Өз халқына қызмет етуге деген жанқиярлық пен ұмтылыс Нугманов Муса Нугмановичке тән болды. Ауылдағы денсаулық сақтаудың жай-күйін біле тұра, ол дәрігерлер жоқ ауданға – алдымен Семей облысының Шұбартау ауданына, содан кейін Қостанай облысының Торғай ауданына жұмыс істеуге ерікті түрде барды. Торғай ауданында ол жалғыз дәрігер, жергілікті тұрғындарды және ауыр жағдайда өмір сүрген жер аударылғандарды емдеді. Кейінірек көбісі жас әрі  жауапты дәрігерді ризашылықпен еске алды.

Ол 1942 жылы майданға аттанып, курстардан кейін Калинин майданындағы далалық хирургиялық жылжымалы госпитальдің ординатор-хирургы болды. Брянск майданында госпитальде отоларинголог-дәрігер, екінші Белорус майданының 326 атқыштар полкінің дәрігері болып қызмет атқарды. Польшадан өтіп, Шығыс Еуропаға кірді. Ауыр госпитальдық жұмыс күндері, көп сағаттық операциялар, бір үстелдегі операцияны аяқтап,  екіншісіне ауысу хирургты жүрек-тамыр жүйесі ауруына әкеліп соқтырды. Мүгедектігіне қарамастан, ол алдымен Мәскеу әскери округінің резервінде, содан кейін Түркістан әскери округінің резервінде дәрігер ретінде әскери қызметте болуды жалғастырды және медициналық қызмет капитаны ретінде 1946 жылдың сәуірінде ғана әскерден шығарылды.

Соғыстан кейін отоларингология кафедрасының ассистенті болды. Әскери отоларингологтың тәжірибесі аса құнды болды, ол көптеген науқастарға  ота жасады, кеңестер берді. Соғыс жылдарында бұрынғы диссертациялық жұмысы жоғалып, ғылыми әдебиеттермен қайта жұмыс істеуге, жаңа тақырып бойынша клиникалық материалдар жинауға тура келді. 1954 жылы Нугманов М.Н. «Жедел мастоидитті хирургиялық емдеу тәжірибесі» тақырыбында кандидаттық диссертациясын сәтті қорғап, кафедраның доценті болды. Муса Нугманулы көп жылдар бойы ҚазақКСР Денсаулық сақтау министрлігі жанындағы IV Бас басқармасының Орталық ауруханасының лор-бөлімшесінің кеңесшісі болған.

Қарынбаев Сибағатолла Рысқалиұлы үшін әскери қызмет Ұлы Отан соғысына дейін басталды. Ол Карелия истмусындағы соғыста фин Халық Армиясының медициналық көмек полкінің басшысы болды, содан кейін екі жыл Ленинград әскери-медициналық академиясының анатомия кафедрасында сабақ берді. Ал 1942 жылдың мамыр айында солтүстік-батыс майданында үшінші гвардиялық армияның 253 атқыштар дивизиясының медициналық-санитарлық батальоны медициналық ротасының командирі болды. Әскери дәрігер, Ол Воронеж және дала майдандарында, ал 1944 жыл шілдеден бастап соғыстың соңына дейін – Бірінші Украина майданында қызмет етті.

Медициналық-санитарлық батальонның командирі болып Австрия, Чехословакия, Венгрия, Румыния, Польша, Германиядан өтті. Ұйымдастырушылық қабілеті, көшбасшының тәжірибесі бейбіт уақытта да бағаланды. Соғыстан кейін, 37 жасында Сибағатолла Рысқалиұлы алдымен республиканың денсаулық сақтау министрінің орынбасары, содан кейін денсаулық сақтау министрі болды. Бірақ көп ұзамай ол әлеуметтік шығу тегі үшін алынып тасталды. (оның атасы мен әкесі Гурьевте темір ұстасы болған, темір ұстасы шеберханасы, малы болған және ауқатты деп саналған).

Кейінірек, тың игеру жылдарында ол қайтадан министр болып тағайындалды. Он бір жыл бойы Қарынбаев Сибағатолла Рысқалиұлы медицина саласын басқарды, осы жылдар ішінде ауылда ауруханалар көп салынды, эпидемияға қарсы және санитарлық-профилактикалық қызмет дамыды. Ол екі рет медицина университетінің ректоры болды, білім беру және ғылыммен айналысты.